Always Someone Else Dies
Czaro Malinkiewicz, Marek Wodzisławski, Mikołaj Sobotka,
Nebula Puff [C], Zuza Piekoszewska-Smith
23.11 – 17.01.2025
Przyszłość leży w kościach. To na nich, rozumianych jako organiczny budulec oraz nośnik znaczeń opiera się biologiczna i kulturowa kondycja ludzkości. Stanowią one najtrwalszy fragment ludzkiego ciała – jedyną jego pozostałość po śmierci, która jest częścią procesu od-stawania się człowiekiem, przekształcając ciało w wyniku różnych metamorfoz.
Rozwój coraz bardziej wyrafinowanych technologii pozwala wyobrazić sobie, że to, co martwe coraz częściej i na coraz większą skalę będzie stawało się użytecznym materiałem organicznym, zacierając granice między żywym a martwym. Ewa Domańska pisze, że po śmierci ludzkiego ciała zmieniają się w coś nie-ludzkiego*. Szczątki jako organiczne podmioty zbiorowe odsłaniają wielogatunkową tożsamość oraz wspólnotowość materii biologicznej. Ontologia martwego ciała wskazuje na zdolności łączenia oraz tworzenia nowych form pokrewieństwa opartych na wspólnej substancji. To zarówno realny, materialny i dynamiczny byt, jak i proces stałego przekształcania się, ukazujący nieorganiczny potencjał zmian.
Po śmierci ciało zmienia się w Innego. Materialistyczne pojmowanie życia
i śmierci doprowadziło do postrzegania martwych ciał jako organicznych pozostałości, które należą do Natury. W tym kontekście pojawiły się idee wykorzystania ciała jako nawozu, a także praktyki “oczyszczania” przestrzeni ze zmarłych – pozbywania się ciał w obronie zdrowia żywych**. Szczątki zyskują wartość ze względu na to, co można z nich zrobić lub do czego je można wykorzystać – zarówno w sensie symbolicznym, jak i materialnym.To, co martwe zaczyna odgrywać kluczową rolę w podtrzymywaniu ziemskiego istnienia. Żyć oznacza bowiem wchodzić w relacje i zachowywać potencjał transformacji: przekształcania siebie oraz otaczającego środowiska.
Osoby artystyczne ukazują sposoby myślenia oparte na wrażeniach generowanych przez nie-żywe ciało oraz ich wpływ na rzeczywistość.
Przybliżają refleksje nad martwym ciałem, która pozwala na wgląd w realność żywych. Operując kategoriami dziwności czy adaptacji, twórczo odnajdują swoje ograniczenia by się od nich uwolnić. Obiekty wymykają się binarnym podziałom, jawiąc się jako coś niejasnego i niesprecyzowanego. Wskazują na wizualność, łączącą tropy prymitywności, rozkładu i horroru jako estetycznych konwencji. Odnosząc się do ontologii martwego ciała ujawniają procesy, które niesie śmierć oraz wyłaniają możliwości przyszłej dywersyfikacji biologicznej.
Wystawa manifestuje życie nieodłączne od materii. Używa tego, co martwe,
do badania realnego. Sięga po martwość ciał jako specyficzny stan, który okazuje się pociągający wizualnie, pozwalając na przejście od refleksji estetycznej ku namysłowi ontologicznemu. Umarłe ciała powodują zanikanie granicy między kulturą a naturą, stając się nieodłącznym elementem procesu tworzenia świata. Szczątki stają się bytem – rodzajem metawspólnoty, która w ujęciu eko-nekro sama dysponuje siłą sprawczą.
Niejasne wizualne sploty dokonują naruszeń, poruszając wiele wątków na raz, oddając wielowymiarową strukturę współczesności. Wystawa tworzy niejednoznaczną opowieść o truchle jako symbolu nie-obecności i zwiastunie rychłego rozkładu. Wyryte ornamenty, spocone tkaniny i falujące fałdy skóry rozpadają się w dłoniach, rozsiewając pył rzeczy i zdarzeń, ujawniając obecność innego życia.
_____
*E. Domańska, Nekros: Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Warszawa 2017, s. 45.
**Tamże, s. 129.
Kurator i autor tekstu: Kamil Gustaw Mizgala
Identyfikacja wizualna: Nebula Puff [C]
Czaro Malinkiewicz (ur. 1999)
Absolwent filmu eksperymentalnego (Akademia Sztuki w Szczecinie) obecnie student intermediów (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu). W swojej praktyce artystycznej przygląda się temu co zakurzone i głęboko schowane na strychu. Jego głównym polem zainteresowań jest popkultura, kinematografia, rola rekwizytu, historia horroru, teorie spiskowe a także relacja między zjawiskiem a jego dokumentacją. Pracuję głównie z silikonem i odpadami. Tworzy campowe, nieoczywiste obiekty oraz krótkie formy video.
Zuza Piekoszewska-Smith (ur. 1996)
Reprezentowana przez galerię Łęctwo z Poznania. Jej praktyka przywołuje poczucie przemijania, które nigdy nie kończy się śmiercią oraz wspomnienia i echa minionych podstawowych energii. Swoje prace pokazywała m.in w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz za granicą. Mieszka i pracuje w Poznaniu.
Mikołaj Sobotka (ur. 1997)
Mieszka i pracuje w Warszawie, gdzie w 2024 roku obronił tytuł magistra na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na wydziale grafiki. Jego twórczość obejmuje rzeźbę i grafikę, ale artysta nie ogranicza się tylko do tych form. Operuje złożonym kodem wizualnym, który łączy różnorodne fenomeny kulturowe. W 2024 roku brał udział w kilku wystawach, w tym „Blisko Ciemności 2/NearDark 2” Galerii Łęctwo podczas Warsaw Gallery Weekend czy „All my brothers I’ve ever killed” w Galerii Jak Zapomnieć.
Marek Wodzisławski (ur. 1985)
Mieszka i tworzy w Katowicach. Absolwent malarstwa katowickiej ASP, obecnie doktorant na Wydziale Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Interesują go narracje transgatunkowe, materialność życia, postewolucja oraz protetyczne przedłużenia ciała. Tworzy instalacje, wideo, fotografie, eksperymentuje z medium biologicznym. Brał udział w wystawach indywidualnych oraz zbiorowych w Polsce i za granicą.
Nebula Puff [C] (Klaudia Jeleńska) (ur. 2002)
Artystka interdyscyplinarna, jej twórczość obejmuje wideo, liternictwo, modelowanie 3D, tworzenie wirtualnych środowisk i inżynierowanie gier wideo, instalacje audiowizualne, rzeźbę, rysunek oraz malarstwo. Artystka kreuje wyobrażenia alternatywnych rzeczywistości, korzystając z narzędzi nowych technologii do poszerzania i przekształcania percepcji świata. Eksploruje krajobrazy przyszłości i oniryzm, kwestionując podział między światem rzeczywistym a wirtualnym.
fot. Adam Gut